Tytuł projektu: Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu nauczycieli w szkołach podstawowych
Projekt realizowany jest przez Fundację Rozwoju Osobistego „Przystań” we współpracy z Macedonią Wschodnią – Regionalną Dyrekcją ds. Szkolnictwa Podstawowego i Średniego Tracji w ramach Programu Erasmus+, Działanie 2. Współpraca organizacji i instytucji, Partnerstwa na małą skalę.
Partnerstwo powstało z potrzeby połączenia doświadczeń Dyrekcji Regionalnej w realizacji polityki edukacyjnej, doskonalenia zawodowego nauczycieli i realizacji projektów Erasmus plus z know-how organizacji pozarządowej (Fundacji Rozwoju Osobistego „Przystań”) w obszarze programów profilaktycznych i szkoleń skierowanych do społeczności szkół podstawowych.
Geneza projektu
Europejskie Forum Stowarzyszeń Medycznych WHO definiuje wypalenie zawodowe jako zespół wyczerpania energii emocjonalnej, fizycznej i poznawczej, przejawiający się wyczerpaniem emocjonalnym i fizycznym, brakiem wydajności i kompetencji. Główną przyczyną wypalenia zawodowego jest długotrwały stres. Nadmiar obowiązków, presja społeczna i ciągły brak czasu na odpoczynek powodują, że pracownik jest zdenerwowany i zestresowany.
Nauczyciele szkół podstawowych muszą mierzyć się nie tylko ze stosunkowo niskimi zarobkami, ale także z szeregiem innych trudności, wśród których można wymienić m.in. wymagające podejście rodziców, ograniczone możliwości zatrudnienia w małych miasteczkach i wsiach, często problematyczne zarządzanie szkołą, a także radzenie sobie z dużą ilością dodatkowej pracy (testy sprawdzające, prace domowe), która pochłania znaczną ilość czasu.
Nauczyciele, którzy nie radzą sobie z problemami związanymi z pracą, spotykają się z systemem, który nie oferuje im wsparcia.
Dyrektorzy szkół nie dysponują niezbędnymi narzędziami zaradczymi i muszą borykać się z wieloma problemami współczesnej szkoły, wśród których istotną rolę odgrywa wypalenie zawodowe.
Taka sytuacja powoduje, że ze szkół podstawowych odchodzą zarówno nauczyciele, jak i dyrektorzy.
Istnieje wiele technik i metod skupiających się na objawach związanych z wypaleniem zawodowym, jednak kluczowymi czynnikami zapobiegającymi wypaleniu wydaje się stworzenie przyjaznego środowiska pracy i wzmocnienie odporności nauczycieli.
Dobra szkoła, dbająca o swoich pracowników, powinna zapewnić im szereg zajęć i spotkań ze specjalistami, które zmniejszą narażenie na syndrom wypalenia zawodowego.
Ambicją partnerów projektu jest opracowanie rozwiązań, które przyczynią się do stworzenia środowiska sprzyjającego dobremu samopoczuciu i odporności nauczycieli oraz utrzymaniu ich motywacji do pracy w szkole.
Głównym celem projektu jest przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu nauczycieli szkół podstawowych, w tym także tych zlokalizowanych w małych miastach i wsiach, poprzez opracowanie innowacyjnego zestawu narzędzi dla szkół podstawowych, którego wdrożenie umożliwi stworzenie systemu wspierającego dobrostan i odporność nauczycieli oraz utrzymanie ich motywacji do pracy w zawodzie nauczyciela, zwłaszcza tych nauczycieli, którzy są zagrożeni wypaleniem zawodowym.
Cele szczegółowe:
- wypracowanie standardów działania na rzecz tworzenia środowiska pracy sprzyjającego dobremu samopoczuciu i motywacji nauczycieli szkół podstawowych
- opracowanie standardów funkcjonowania stanowiska eksperta ds. wypalenia zawodowego w szkołach
- opracowanie narzędzi, które umożliwią nauczycielom najbardziej narażonym na wypalenie zawodowe, a tym samym bardziej zagrożonym wykluczeniem społecznym, zdobycie umiejętności wzmacniających ich odporność i utrzymujących motywację do pracy w zawodzie nauczyciela
- wzmocnienie doskonalenia zawodowego nauczycieli, zwłaszcza tych zatrudnionych w małych miastach i wsiach, gdzie dostęp do oferty szkoleniowej i udział w projektach dofinansowanych ze środków UE jest ograniczony
- poprawa jakości pracy i praktyk organizacji zaangażowanych w projekt w kontekście międzynarodowym
Działania projektowe
- Opracowanie innowacyjnego zestawu narzędzi skierowanego do dyrektorów szkół w celu stworzenia systemu sprzyjającego dobremu samopoczuciu, odporności i motywacji nauczycieli, w szczególności nauczycieli zagrożonych wypaleniem zawodowym oraz pilotażowe wdrożenie opracowanych narzędzi w 4 greckich i 4 polskich szkołach podstawowych
- Opracowanie innowacyjnego zestawu narzędzi skierowanego do ekspertów ds. wypalenia zawodowego, wspierającego dobrostan, odporność i motywację nauczycieli, w szczególności nauczycieli zagrożonych wypaleniem oraz pilotażowe wdrożenie opracowanych narzędzi w 4 greckich i 4 polskich szkołach podstawowych
- Międzynarodowe Spotkanie Projektowe w Polsce
- Międzynarodowe spotkanie projektowe w Grecji
- Konferencja w Polsce (Multiplier Event)
- Konferencja w Grecji (Multiplier Event)
Podręcznik dla Dyrektora
Podręcznik jest narzędziem, które zawiera wiedzę dotyczącą problematyki wypalenia zawodowego wśród nauczycieli, a także konkretne wskazówki dotyczące zapobiegania wypaleniu w szkołach podstawowych.
Wiedza i wskazówki zawarte w podręczniku mają pomóc Dyrektorom stworzyć w szkole środowisko, które sprzyja dobrostanowi nauczycieli.
Podręcznik dla Eksperta ds. Wypalenia
Podręcznik jest narzędziem, które zawiera wiedzę dotyczącą problematyki wypalenia zawodowego wśród nauczycieli, a także konkretne wskazówki dotyczące zapobiegania wypaleniu w szkołach podstawowych.
Wiedza i wskazówki zawarte w podręczniku mają na celu pomóc Ekspertowi ds. Wypalenia skutecznie wspierać nauczycieli w zdobywaniu umiejętności pozwalających na budowanie ich dobrostanu.
Podręcznik dla Eksperta ds. Wypalenia
Anonimowa ankieta badająca poziom wypalenia zawodowego oraz osobiste i społeczne kompetencje, a także czynniki organizacyjne.
Ankieta ma na celu określenie:
- ryzyka wypalenia zawodowego nauczycieli,
- poziomu kompetencji osobistych i społecznych nauczycieli chroniących ich przed wypaleniem zawodowym,
- czynników związanych ze środowiskiem szkolnym, które mają negatywny bądź pozytywny wpływ na samopoczucie nauczycieli.
Anonimowa ankieta jest narzędziem, z którego korzysta Dyrekcja szkoły oraz Ekspert ds. Wypalenia Zawodowego, aby dopasować do potrzeb nauczycieli wsparcie oraz środowisko szkolne.
Kwestionariusz mający na celu autorefleksję nauczycieli
Kwestionariusz jest narzędziem, które pomaga nauczycielom w autorefleksji nad ich dobrostanem. Wypełniając kwestionariusz mogą oni zastanowić się nad obszarami, które mają pozytywny bądź negatywny wpływ na ich samopoczucie. Otwarte pytania skłaniają ich do zastanowienia się nad tym, co mogą zrobić, aby wyeliminować negatywne czynniki i wzmocnić te pozytywne. Ta refleksja może również wzmocnić ich motywację do bardziej świadomego uczestnictwa w sesjach indywidualnych i/ lub szkoleniach grupowych oraz wyciągnięcia z nich jak najwięcej korzyści.
Programy i materiały szkoleniowe
Tematyka szkoleń ukierunkowana jest na rozwijanie u nauczycieli umiejętności autoanalizy, samopoznania swoich predyspozycji i zdolności, możliwości w stosunku do postawionych sobie celów, stawiania realistycznych wymagań i celów dydaktyczno-wychowawczych uczniom szkół podstawowych oraz utrzymywania dystansu od źródeł stresu, ale także umiejętności radzenia sobie z nim.
Szkolenia/warsztaty dotyczące rozwijania umiejętności osobistych:
Szkolenie nr 1: Czym jest stres i jak sobie z nim radzić?
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli zmagających się ze skutkami nadmiernej ekspozycji na stres oraz chcących zwiększyć swoją świadomość w zakresie technik radzenia sobie ze stresem, a także podjąć działania zapobiegające przeciążeniom wynikającym ze stresu.
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenie nr 2: Określenie własnych zasobów i deficytów w zakresie kompetencji dydaktycznych oraz wyznaczanie odpowiednich celów zawodowych i osobistych
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli, którzy chcą ocenić i podnieść swoje kompetencje nauczycielskie oraz są zainteresowani wyznaczaniem i osiąganiem celów dotyczących zarówno swojej kariery, jak i rozwoju osobistego. Szkolenie przeznaczone jest także dla nauczycieli otwartych na autorefleksję i chcących doskonalić swoje umiejętności, aby lepiej dostosować się do potrzeb współczesnej szkoły.
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenie nr 3: Jak rozpoznawać emocje i zarządzać nimi?
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli , którzy chcą skutecznie identyfikować swoje i cudze emocje oraz poznać praktyczne sposoby zarządzania własnymi emocjami by zminimalizować ryzyko wyplenia zawodowego.
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenie nr 4: Czym jest sprawczość i jak ją wykorzystać w pracy nauczyciela?
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli , którzy chcą dowiedzieć się czym jest sprawczość nauczyciela, dlaczego jest ważna i jak można ją wzmocnić i wykorzystać w praktyce zawodowej.
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenie nr 5: Jak zadbać o poczucie własnej wartości?
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli , które ma pomóc uczestnikom w zrozumieniu, czym jest poczucie własnej wartości i jak się rozwija oraz wskazać skuteczne narzędzia do jego wzmacniania.
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenie nr 6: Jak nauczyciele szkół podstawowych mogą efektywnie zarządzać swoim czasem pracy?
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli , którzy chcą zrównoważyć obowiązki dydaktyczne oraz zadania administracyjne i utrzymać dobre samopoczucie poprzez wykorzystanie praktycznych strategii zarządzania czasem, specjalnie dostosowane do wymagań roli nauczyciela
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenia/warsztaty dotyczące rozwijania umiejętności społecznych:
Szkolenie nr 7: Komunikacja i asertywność jako ochrona przed wypaleniem zawodowym
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli , którzy chcą podnieść swoje umiejętności w obszarze prawidłowej komunikacji z uczniami i współpracownikami oraz wyrażać swoje zdanie asertywnie.
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenie nr 8: Jak skutecznie rozmawiać z rodzicami o potrzebach i wynikach edukacyjnych ich dzieci? - trening współpracy
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli , podczas którego uczestnicy dowiedzą się, jak przygotować się do spotkania z Rodzicem oraz o czym należy pamiętać prowadząc spotkanie. Nauczyciele przyjrzą się także swoim emocjom i postawom, jakie mogą prezentować w trakcie spotkań.
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
Szkolenie nr 9: Rozwiązywanie konfliktów
Prezentacja jest materiałem do wykorzystania przez Eksperta ds. Wypalenia Zawodowego, aby przeprowadzić szkolenie skierowane do nauczycieli , którzy chcą podnieść swoje umiejętności w obszarze rozwiązywania konfliktów w życiu zawodowym i prywatnym .
Prezentacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część jest adresowana do prowadzącego szkolenie i opisuje założenia szkolenia, natomiast druga zawiera gotowy materiał do zaprezentowania uczestnikom szkolenia.
